))
28 Lúnasa 2021 (Tiobraid Árann)
Manage episode 300959093 series 2770343
Innhold levert av Conradh na Gaeilge i Londain. Alt podcastinnhold, inkludert episoder, grafikk og podcastbeskrivelser, lastes opp og leveres direkte av Conradh na Gaeilge i Londain eller deres podcastplattformpartner. Hvis du tror at noen bruker det opphavsrettsbeskyttede verket ditt uten din tillatelse, kan du følge prosessen skissert her https://no.player.fm/legal.
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.
*
Inniu an t-ochtú lá is fiche de mhí Lúnasa. Is mise Gwyneth Nic Aidicín Ní Loinsigh
Bhuaigh Luimneach Cluiche Ceannais Iomána na hÉireann ar an Domhnach don dara bliain as a chéile. Bhain siad bua amach i gcoinne Corcaí le trí cúl agus tríocha a dó cúilín, an scór b’airde a baineadh amach i gcluiche ceannais na hEireann riamh. D’fhreastail slua daichead míle ar an gcluiche i bPáirc an Chrócaigh, rud a tharraing conspóid mar gheall go bhfuil an tionscal ealaíne agus ceoil fós dúnta ar chúiseanna na paindéime. Nuacht dhearfach eile i spóirt na hÉireann, bhuaigh Ellen Keane an chéad bhonn óir ar son fhoireann na hÉireann sna Cluichí Parailimpeacha 2020 i dTóiceo ar an Déardaoin. Bhuaigh an snámhaí ó Chluain Tarbh an t-imeacht snámha brollaigh 100m leis a ham pearsanta ba thapúla ina gairm.
Breis is seachtain ó ghabh an Taliban cumhacht san Afganastáin tá níos mó ná nócha míle duine Afganastánach agus eachtrannach tar éis teitheadh ón tír. I ndiaidh seachtain de scéalta agus íomhánna uafásacha de dhaoine ag déanamh a ndícheall éalú ón tír tharla dhá phléasc lasmuigh d'aerfort i gCabúl, príomhchathair na tíre, ar an Déardaoin. Maraíodh suas le nócha duine sna pléascanna, a thóg an grúpa míleatach Isis-K freagracht astu, Afganastánaigh agus saighdiúirí Meireacánacha san áireamh. Tá an Ríocht Aontaithe agus Stáit Aontaithe Mheiriceá ag leanúint lena n-iarrachtaí teite in Afganastáin in ainneoin baol ionsaithe eile. Cuireadh misean éigeandála na hÉireann i gcrích agus tríocha a sé Éireannach san iomlán bogtha amach ón tír. Ceaptar go bhfuil seasca saoránach Éireannach agus cúig déag Afganastánach a bhfuil ceart cónaithe in Éireann acu in Afganastáin fós agus moltar dóibh gan taisteal i dtreo an aerfoirt. Dúirt Simon Coveney, an tAire Gnóthaí Eachtracha, go leanfar ar aghaidh le hiarrachtaí chun iad a thabhairt abhaile, ach go bhfuil aerfort Chabúl dúnta mar rogha anois.
Ba í 2020 an bhliain ba theo a taifeadadh riamh san Eoraip. Bhí meánteocht na hEorpa 1.9 céim ní b’airde ná an mheánteocht fhadtéarmach idir 1981 agus 2010, dar le tuairisc foilsithe ar líne ag Cumann Meitéareolaíochta Mheiriceá. Ar fud an domhain bhí an mheánteocht 0.6 chéim ní b’airde i gcomparáid leis an tréimhse chéanna. Dúradh sa tuairisc go raibh 2020 ar cheann de na trí bliana ba theo ar taifead. Aontaíonn saineolaithe aeráide gurb iad daoine cúis an athraithe aeráide seo agus go leanfaidh na hathruithe ar aghaidh mura ndéantar iarracht dháiríre gáis ceaptha teasa a laghdú gan mhoill.
*
Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá script ar fáil i d'aip phodchraolta.
*
GLUAIS
an tionscal ealaíne agus ceoil - the arts and music industry
snámh brollaigh - breaststroke
pléasc - explosion
misean éigeandála - emergency mission
meánteocht - mean temperature
gáis ceaptha teasa - greenhouse gases
233 episoder
Del
