Aslaug Torget Sjo: Rodde for livet då fyret blei bomba

Skimtvis

Då engelske fly gjekk til åtak på Slåtterøy fyr utanfor Brandasund i Fitjarøyane, der eit tjuetals tyskarar var stasjonerte under andre verdskrigen, måtte den då 5 – 6 år gamle Aslaug Torget, ei mindre syster og mora deira ro alt dei kunne for å unngå å koma i skotlina.

Alt medan dei såg og høyrde lyden frå bombeflya, kom dei seg inn i ei bergkluft og gøymde seg. Der låg dei til det stilna av. Seinare viste det seg at ei av bombene hadde truffe og drepe ei av døtrene til fyrvaktaren. Det gjorde eit sterkt og vondt inntrykk då den 17 år gamle jenta etterpå blei frakta til lands.

God oppvekst

Trass i sterke minne frå krigens dagar, ser 82 år gamle Aslaug – i dag med etternamnet Torget Sjo – likevel tilbake på ein god oppvekst på øya Vikøy i Brandasund.

– Ja, eg hadde ein utruleg fin oppvekst, seier Aslaug i dette lydintervjuet. Sjølvsagt mangla dei alltid noko, spesielt under krigen, men dei svolt ikkje. Havet var fullt av fisk og det kunne dei eta kvar einaste dag om dei ville. Men kle og sko var det mindre av, det var mangelvare heile tida. Elektrisitet hadde dei berre så vidt høyrt om og innlagt vatn kunne dei berre drøyma om. Om vintrane måtte dei hogga den tilfrosne kjelda for å få tak i litt vatn.

Allereie då Aslaug var i femårsalderen lærte ho seg å ro, endåtil åleine. Det var stas for ei lita jente å få ro i ein liten robåt til butikken og heim att. Med ein nyfødd unge i huset og faren på arbeid frå morgon til kveld, var det ikkje anna råd enn at Aslaug måtte setja seg til årene om dei skulle få mat i hus.

Og då ho byrja på skulen to år etter krigsutbrotet delte ho og ein klassekamerat på å ro til skulestova på ei anna øy.

Store endringar

I dag ser 82-åringen tilbake på eit svært interessant liv, med store endringar i samfunnet. Aslaug tykkjer ho har vore kjempeheldig som har fått opplevd så mykje. Dessutan er ho svært glad, kanskje òg litt kry, for å ha blitt så gammal. Derimot er ho litt i tvil om ho passar heilt inn i den nye tida, med alle endringane som skjer – på godt og vondt. Likevel håpar ho på at ho får bevara den gode helsa og bli skikkeleg gammal. Ho har enno mykje ugjort, spesielt innanfor eldreomsorga.

– Det er ikkje så ille å bli over 80 år viss ein berre er frisk, seier Aslaug.

Nyleg fekk ho Kvinnherad kommune sin Frivilligpris for 2016 etter å ha utført eit stort og viktig frivillig arbeid. Det var både overraskande og kjekt å få denne prisen, seier Aslaug i dette lydintervjuet.